Zowel spinale als intraveneuze infusies van stamcellen zijn veilig voor ALS-patiënten, volgens een fase 1 onderzoeksrapport

03-09-2018

ALS trials reportStamceltransplantaten die werden toegediend aan patiënten met amyotrofische laterale sclerose(ALS) waren veilig en haalbaar, of ze nu intraveneus werden toegediend of via het ruggenmerg. Dat bleek uit twee kleine fase 1-onderzoeken in Iran.

De behandeling bleek echter de ziektevoortgang niet te vertragen qua efficiëntiemetingen, die als secundaire doelstellingen werden bestudeerd. (De primaire doelstellingen waren de veiligheidsmetingen.)

De studie draagt als titel 'Safety, Feasibility of Intravenous and Intrathecal Injection of Autologous Bone Marrow Derived Mesenchymal Stromal Cells in Patients with Amyotrophic Lateral Sclerosis: An Open Label Phase I Clinical Trial'(Veiligheid en haalbaarheid van intraveneuze en intrathecale injecties van autologe van het beenmerg afgeleide mesenchymale stromale cellen bij patiënten met ALS: een open label fase I klinisch onderzoek) en verscheen in het Cell Journal.

Stamceltransplantatenworden meer en meer geëxploreerd als therapeutische optie voor ALS. Een aantal daarvan vertoont veelbelovende tekenen van veiligheid en efficiëntieen kan naar verwachting worden gebruikt in meer geavanceerde studies.

Meer in het bijzonder hebben mesenchymale stromale cellen (MSC's) diverse potentiële voordelen voor ALS, waaronder het vrijgeven van moleculen die neurotrofische factoren worden genoemd, een toegenomen productie van anti-inflammatoire moleculen, en het vervangen van ziektecellen.

Onderzoek op een muizenmodel van ALS toonde aan dat het transplanteren van MSC's motorneuronen — cellen die de spiersamentrekkingen controleren — herstelde, de levensduur van de dieren verlengde en hun motorische functie verbeterde.

De optimale route voor de toediening van stamcellen aan ALS-patiënten moet echter nog worden vastgesteld. Om deze leemte op te vullen, voerden onderzoekers twee open label fase 1-onderzoeken uit (NCT01759797en NCT01771640), waarbij de veiligheid werd vergeleken van IV- en via het spinale kanaal afgeleverde (intrathecale route) MSC's die waren afgeleid van het beenmerg van ALS-patiënten. Bij wijze van secundaire maatregelen vergeleken ze het vermogen van elke route om de ziektevoortgang te vertragen of te beïnvloeden.

De MSC-transplantatie was autoloog, dat wil zeggen dat de cellen werden verkregen bij de patiënt, geteeld en klaargemaakt werden in het labo, en dan bij dezelfde patiënt werden ingeplant.

Beide studies werden uitgevoerd aan het Royan-instituutin Teheran. In totaal werden 14 volwassen patiënten (van 24 tot 60 jaar oud, van wie 9 mannen) gerekruteerd. Zes van hen kregen een IV-injectie en acht van hen kregen cellen toegediend via het spinale kanaal (intrathecale injectie).

De patiënten hadden sporadische ALSen werden gediagnosticeerd tussen de zes maanden en de twee jaar voor de start van de studie. Ze werden allemaal behandeld met 100 mg Rilutek(riluzol van Sanofi) en dit twee maal daags.

De beoordeling van de secundaire doelstellingen functionele activiteit — met behulp van de gereviseerde ALS functionele meetschaal (ALS-FRS) — en longfunctie (gemeten via de geforceerde vitale capaciteit of FVC) werden uitgevoerd nog voor de start van de therapie en daarna nog na twee, vier, zes en twaalf maanden na de toediening van MSC. Biochemische parameters van de lever-, nier- en schildklierfuncties werden ook getest en er werden analyses uitgevoerd van het bloed, de urine en virale infecties.

Er werden magnetischeresonantiebeeldvormingsscans (MRI) uitgevoerd één week voor en twaalf maanden na de transplantatie.

Eén patiënt in elke groep stierf gedurende de opvolging: een 50-jarige in de IV-infusiegroep en een 39-jarige in de spinale-infusiegroep. Bij beiden ving de ALS aan in de ledematen en ze hadden plaatsing van een posttransplantatievoedingsbuis nodig (percutane endoscopische gastrostomie) en een tracheostomievoor ademhalingsmoeilijkheden.

Bij één patiënt werd onmiddellijk na de IV-toediening hypotensie (abnormaal lage bloeddruk) vastgesteld, die succesvol werd behandeld met een infusie van natriumchloride.

Twee patiënten meldden hoofdpijn en misselijkheid, meer dan 24 uur na toediening via het spinale kanaal, hetgeen de wetenschappers toeschreven aan de lumbaalpunctie. Hydratatie en non-steroïdale anti-inflammatoire behandelingen loste deze problemen op.

Er deden zich geen ernstige bijwerkingen voor en er werden geen onverwachte vaststellingen gedaan in de MRI-scans in de twaalf maanden na de MSC-transplantaties. Andere patiënten vertoonden echter tekenen van verslechtering van de ziekte, met lagere ALS-FRS- en FVC-scores gedurende de opvolging.

Bij één patiënt met een spinale infusie bleven de ALS-FRS- en FVC-scores onveranderd na de stamceltherapie. De onderzoekers zeiden dat ze niet konden bepalen of de stabiliteit die werd vastgesteld gedurende de twaalf maanden te wijten was aan de behandeling.

"Deze studie heeft aangetoond dat IV- en [spinaalkanaal-] transplantatie van BM-afgeleide stromale cellen veilig en haalbaar is", zo schrijven ze, en ze voegen eraan toe dat ze nu plannen maken om stamcellen te testen die werden verkregen bij gezonde donoren.

"Om het therapeutische effect van de benaderingen aan te tonen, moeten we meer klinische onderzoeken uitvoeren met meer patiënten". 

 

Vertaling: Bart De Becker

Bron: ALS News Today

Share