Resistente neuronen effenen het pad naar beschermende factoren bij ALS
31-05-2016
Volgens een studie van onderzoekers aan het Zweedse Karolinska Institutet en de Universiteit van Milaan in Italië kan de groeifactor IGF-2 het afsterven van menselijke zenuwcellen voorkomen bij de ongeneeslijke ziekte ALS. De studie werd gepubliceerd in het tijdschrift Scientific Reports en toont aan dat degeneratieresistente oculomotorneuronen kunnen worden gebruikt als een tool om factoren te identificeren die in staat zijn de degeneratie van kwetsbare neuronen te voorkomen, een degeneratie die wordt veroorzaakt door deze dodelijke ziekte.
Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een dodelijke ziekte die wordt gekenmerkt door een progressief verlies van motorneuronen en de daaruit voortvloeiende spieratrofie, zwakte en verlamming. Toch zijn, om ongekende redenen, bepaalde groepen van motorneuronen relatief resistent tegen degeneratie in het geval van ALS. Tot de meest resistente behoren de oculomotorneuronen, die gelokaliseerd zijn in de hersenstam en de oogbewegingen controleren. Bijgevolg wordt gebruik gemaakt van oogtraceringstechnologie om verlamde ALS-patiënten in staat te stellen te communiceren via computers.
De ziekte blijft vooralsnog ongeneeslijk, maar onderzoekers zijn op zoek naar genen die kunnen worden gebruikt om behandelingen te ontwikkelen die in staat zijn de voortgang van de ziekte af te remmen en het verlies van motorneuronen te voorkomen. Met het oog hierop spitste het team van Eva Hedlund van het Departement Neurowetenschappen aan het Karolinska Institutet zijn aandacht toe op de oculomotorneuronen.
"We zijn erin geslaagd een factor te identificeren - de op insuline gelijkende groeifactor 2, of IGF-2 - die behoort tot de groep van resistente oculomotorneuronen. We demonstreren dat IGF-2 menselijke motorneuronen kan behoeden voor degeneratie", legt dr. Hedlund uit, die samen met Stefania Corti van de Universiteit van Milaan de studie leidde.
De onderzoekers maakten gebruik van huidcellen van ALS-patiënten. Deze huidcellen werden geherprogrammeerd tot stamcellen en verder ontwikkeld tot motorneuronen. Als IGF-2 werd toegevoegd deden de neuronen het beter dan normaal onder omstandigheden die schadelijk zijn voor motorneuronen. Aangezien IGF-2 een positief effect had op gecultiveerde neuronen buiten het lichaam, gingen de onderzoekers na of het ook motorneuronen kon beschermen in muizen met een op ALS gelijkende ziekte. Toen de onderzoekers de ALS-muizen IGF-2 toedienden via gentherapie leefden ze langer.
"We stellen vast dat motorneuronen worden gepreserveerd en dat een behandeling met IGF-2 de axonen doet regenereren en vitale maar verbroken connecties herstelt met bepaalde spieren", zegt dr. Hedlund.
Het nauw verwante hormoon IGF-1 werd klinisch getest door het toe te dienen onder de huid van ALS-patiënten, maar de resultaten waren tegenstrijdig. Tot dusver werd IGF-2 niet getest in een klinische omgeving. De nieuwe studie ondersteunt het idee dat het direct toedienen van IGF-2 of IGF-1 aan motorneuronen via gentherapie een positief effect kan hebben.
Vertaling: Bart De Becker
Bron: ScienceDaily
