NEK1-mutaties bij familiale amyotrofische laterale sclerose

14-06-2016

Duitse onderzoekers hebben een nieuw gen geïdentificeerd — NEK1 — dat aan de basis lijkt te liggen van familiale amyotrofische laterale sclerose (ALS). Functieverliesmutaties in het gen kwamen vaker voor bij ALS-patiënten dan bij gezonde controlegevallen. Dat blijkt uit bevindingen die werden gepubliceerd in het tijdschrift Brain.

Familiale ALS komt voor in 5 tot 10 procent van alle ALS-gevallen, maar de genetische oorzaak van de ziekte vertoont verschillen naar gelang de patiënt. Meer dan 20 genen zouden volgens wetenschappers aan de basis van ALS kunnen liggen. Een recente studie van sporadische-ALS-patiënten wees uit dat ook functieverlies-NEK1-mutaties geassocieerd waren met ALS, maar die bevinding berustte niet op stevig statistisch bewijsmateriaal.

Researchers aan de Universiteit van Ulm in Duitsland besloten de aanwezigheid van deze NEK1-mutaties te onderzoeken bij 265 patiënten met erfelijke ALS en 827 controlegevallen. De aanwezigheid van mutaties in de gekende ALS-genen — SOD1 en C9orf72 — werd niet in rekening gebracht. Alle patiënten hadden ten minste twee door ALS getroffen familieleden.

De studie, getiteld "NEK1-mutaties in familiale amyotrofische laterale sclerose", toonde aan dat functieverliesgenvarianten aanwezig waren bij 0.57 procent van de ALS-patiënten, maar slechts bij 0.06 procent van de controle-individuen; anders gezegd, drie ALS-patiënten met de mutaties tegenover één gezond individu. Het ging steeds om puntmutaties. Dat leidt tot het voortijdig stopzetten van het proces van omzetting van gen tot eiwit, wat resulteert in afgeknotte, niet-functionele eiwitten.

De drie ALS-patiënten met de mutatie hadden geen andere gekende genen die de aanwezigheid van ALS kunnen verklaren. De identificatie van één gezond individu toont aan dat een NEK1-mutatie in één van de genkopieën niet noodzakelijk tot de ziekte leidt.

Onderzoekers analyseerden ook mutaties in de vorm van gesubstitueerde aminozuren. Die werden aangetroffen bij 1.13 procent van de patiënten en 0.6 procent van de controlegevallen, maar het verschil werd niet ondersteund door statistisch bewijsmateriaal.

De bevindingen schragen het idee dat het dragen van slechts één functionele kopie van het NEK1-gen aan de basis kan liggen van de ALS-pathologie. Het lijkt echter waarschijnlijk dat de effecten van het ontbreken van een genkopie worden gemodificeerd door andere genetische of omgevingsfactoren en bescherming bieden tegen de ontwikkeling van de ziekte, waardoor sommige dragers asymptomatisch zijn.

De auteurs concludeerden dat NEK1 een nieuw ALS-gen is, maar erkennen dat een verdere replicatie van deze resultaten nodig is om tot steviger bewijsgronden te komen.

 

Vertaling: Bart De Becker

Bron: ALS News Today

Share